De Celdeling
Mitose en Meiose
Mitose
De celdeling ( mitose) is nodig voor de vervanging van afgestorven cellen. Nieuwe cellen ontstaan uit volgroeide bestaande cellen.
De mitose bestaat uit vier afzonderlijke stadia:
·
Profase
·
Metafase
·
Anafase
·
Telofase
De periode tussen de celdelingen noemt men de ' interfase'.
Tegen het einde van de interfase begint het chromatine zich op te winden tot dubbele chromosomen genaamd chromatiden. De twee zusterchromatiden van elke chromosoom zijn verbonden door een centromeer.
Profase
De zusterchromatiden worden zichtbaar in de celkern.
Uit het centrosoom ontstaan door vermenigvuldiging, gevolgd door deling twee centrosomen elk bestaand uit 2 centriolen die uit elkaar gehouden worden door het spoelfiguur. Het ene centriolenpaar gaat naar het ene uiteinde van de cel en het andere naar het tegenovergestelde uiteinde.
De kern verliest zijn kernwand.
Metafase
De zusterchromatiden gaan parallel liggen, in het midden van de cel ( de equatorzone) en zijn verbonden door hun centromeer. Vanuit de centriolen worden ze verbonden met spoeldraden/ trekdraden.
Anafase
De centromeren splitsen en van elk paar zusterchromatiden verplaatst zich nu de ene helft naar het ene centriool en de andere helft naar het tegenoverliggende centriool.
Telofase
Na dit proces begint de celwand zich in het midden in te snoeren tot er een scheiding tussen de twee delen optreedt.
Cytokinese is het einde van de mitose: De spoeldraadjes verdwijnen en uit de chromatiden worden weer chromatinekorrels gevormd. Ook ontstaat in elke cel een nieuwe kernwand.
Uit één cel hebben zich aldus twee identieke dochtercellen gevormd, beide met hetzelfde aantal chromosomen als vóór de celdeling. Bovendien hebben beide nieuwe cellen dezelfde samenstelling wat de soorten chromosomen betreft, met dezelfde erfelijke eigenschappen als de oorspronkelijke cel.
De organellen van de dochtercellen zijn niet compleet aan het einde van de celdeling, maar bij de celrijping in de interfase ontwikkelen die zich.
Elke cel kan zich op haar beurt gaan delen zodra ze volwassen geworden is.
Een volledige celdeling duurt dertig minuten tot twee uur.
Een kern kan niet zomaar in tweeën worden gedeeld. De
chromosomen moeten bij een mitose onveranderd worden doorgegeven van cel naar cel.
De chromosomen die alle erfelijke informatie bevatten, worden dan ook
verdubbeld, vervolgens gesplitst en daarna over beide cellen verdeeld.
Meiose
Meiose ook wel geslachtsdeling of reductiedeling genoemd vindt plaats bij de geslachtscellen.
Ze bestaat uit twee snel op elkaar volgende delingen, waarvan de eerste de reductiedeling is en de tweede een gewone mitose.
Hét doel van meiose is het aantal chromosomen tot de helft te herleiden met oog op de voortplanting.
Zowel bij de man als bij de vrouw worden geslachtscellen in de geslachtsklieren gevormd.
Uit de vrouwelijke geslachtscel ontstaat de vrouwelijke eicel, uit de mannelijke geslachtscel de mannelijke zaadcel. Zowel de eicel als de zaadcel ontstaan door reductiedeling of meiose.
Dat betekent dat het aantal chromosomen in tweeën gedeeld wordt.
De 46 chromosomen (23 paar) splitsen zich niet zoals bij een gewone celdeling, maar van elk paar chromosomen gaat de ene helft naar de ene pool en de andere helft naar de tegenoverliggende pool.
Aldus ontstaan er eicellen met 23 enkele chromosomen en zaadcellen met eveneens 23 enkele chromosomen.
Tijdens de meiose ontstaan uit één cel uiteindelijk vier dochtercellen.
Alleen na een geslaagde bevruchting versmelten de 'enkele' chromosomen weer tot paren en ontstaat er wederom een cel met het normale dubbele aantal chromosomen nl. 23 paren.
De versmelting van een eicel met een zaadcel leidt dus tot een bevruchte eicel met 46 chromosomen.
Deze bevruchte eicel is het allereerste begin van een nieuw levend menselijk wezen. Hieruit wordt door een onnoemelijk aantal gewone celdelingen het menselijk lichaam in al zijn gecompliceerdheid opgebouwd.
Verder???
Terug???