Epitheelweefsel
Epitheelweefsel ( dekweefsel ), bedekt het lichaam en bekleedt alle inwendige en uitwendige oppervlakten van het lichaam. Ook bevindt het zich in klieren. De structuur van epitheel wordt in hoge mate bepaald door de functie ervan, die kan zijn:
- bescherming van de onderliggende structuren tegen bijvoorbeeld uitdroging, chemische of mechanische schade ( vb. huid, haren, nagels, inwendige organen)
- secretie (vb. speekselklier)
- absorptie
De cellen liggen dicht tegen elkaar en bevatten dus weinig celtussenstof. Meestal liggen de epitheel-cellen op een basale membraan.
Er zijn 2soorten epitheel:
- éénlagig: één enkele laag cellen
- meerlagig: meerdere cellagen
Eenlagig epitheelweefsel
Eenlagig epitheel bestaat uit één enkele laag identieke cellen. Er zijn vier soorten éénlagig epitheel.
Meestal bekleedt het oppervlakken die niet zwaar belast worden.
De vier soorten hebben namen die verwijzen naar de celvorm.
Deze celvorm hangt af van de functie. Hoe actiever het weefsel des te hoger
zijn de cellen.
Plaveiselepitheel
Dit bestaat uit een laag platte cellen op een basale membraan die dicht tegen elkaar aanpassen als platte tegels. Zo vormen ze een dunne, gladde membraan. Vb. thv de longblaasjes
Kubisch epitheel
Dit bestaat uit kubusvormige cellen die dicht opeen passen en op een basale membraan liggen. Kubusvormig epitheel is actief betrokken bij secretie, absorptie en excretie vb. thv. de niertubuli.
Cilinderepitheel
Dit bestaat uit een enkele laag rechthoekige cellen op een basale membraan. Het bekleedt de organen van het spijsverteringskanaal en bestaat uit cellen die verschillende functies kunnen hebben vb. absorptie van voedingsstoffen, productie van darmslijm of darmmucosa
Trilhaarepitheel
Trilharen (ciliae) zijn microscopisch kleine, haarachtige uitsteeksels aan het vrije oppervlak van een cilindercel. Dit soort epitheel vindt men terug in de bekleding van bepaalde doorgangen vb. de luchtwegen en de eileiders.
Door hun golfbeweging worden deeltjes in één richting verplaatst. In de eileiders zorgen de eileiders voor de verplaatsing van de eicel naar de baarmoeder en in de luchtwegen verplaatsen ze mucus (slijm) naar de keel
Meerlagig epitheelweefsel
Meerlagig epitheel bestaat uit meerdere lagen van verschillende
cellen. De oppervlakkige lagen zijn van onderaf naar boven
gegroeid. Een basale membraan is meestal aanwezig. De belangrijkste functie van
meerlagig epitheel is dat het de onderliggende structuren beschermt
tegen mechanische slijtage.
Er zijn twee algemene typen te onderscheiden: meerlagig plaveiselepitheel en
overgangsepitheel.
Meerlagig plaveiselepitheel
Dit bestaat uit een aantal lagen cellen met verschillende vorm naar gelang hun rijping. In de onderste lagen zijn de cellen cilindrisch en naar mate ze naar het oppervlak toe groeien worden ze platter om vervolgens af te vallen.
Niet-verhoornd (meerlagig) plaveiselepitheel
Dit komt voor aan vochtige oppervlakken
die onderhevig zijn aan slijtage, maar reeds tegen uitdroging worden beschermd,
zoals de bindvliezen van de ogen en de bekleding van de mond, keel, slokdarm en
vagina.
Verhoornd (meerlagig) plaveiselepitheel
Dit komt voor aan droge oppervlakken onderhevig aan slijtage: huid, haren en nagels. De bovenste laag bestaat uit dode epitheelcellen die het eiwit keratine bevatten. Dat geeft een sterke, relatief waterdichte beschermlaag tegen uitdroging van de cellen eronder.
De oppervlakkige laag van de huid slijt langzaam af en wordt van onderaf steeds vernieuwd.
Overgangsepitheel
Dit bestaat uit meerdere lagen peervormige cellen. Het bekleedt de blaas en het maakt uitzetting van de blaas mogelijk als deze zich vult.
Verder???
Terug???